Geplaatst op

Op gas of stroom verwarmen?

​Je kunt je huis op aardgas, op stroom of op een combinatie daarvan verwarmen. In dat laatste geval spreken we van een hybride systeem, waarbij je zowel een cv-ketel als een warmtepomp in huis hebt. In dit artikel bespreken we wanneer het goedkoper is om op gas of op elektriciteit te stoken.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een warmtepomp is een elektrisch apparaat dat warmte van buiten naar binnen pompt en zo een woning kan verwarmen. Bij het pompen wordt extra (elektrische) energie toegevoegd, waardoor de temperatuur verder oploopt. Er zijn allerlei typen warmtepompen.

Een hybride warmtepomp is echter geen type warmtepomp, maar een specifieke opstelling. Bij de hybride warmtepomp heb je zowel een cv-ketel als een warmtepomp in huis. Vaak wordt daarvoor een zogenaamde lucht-waterwarmtepomp gebruikt. Zo’n warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en geeft heet water af. Dat hete water kun je gebruiken in je radiatoren, vloerverwarming en soms ook douche of kraan.

Een hybride warmtepomp kan dus warmte leveren uit gas, uit elektriciteit of uit allebei. De vraag is nu wanneer je gas, elektriciteit of die combinatie gebruikt.

Wanneer schakel je tussen gas en elektriciteit?

Er zijn twee factoren die bepalen wanneer je gas en wanneer je elektriciteit gebruikt bij het verwarmen van je woning:

  1. het benodigde vermogen,
  2. de gas- & stroomprijzen.

Benodigd vermogen

Vaak heeft de warmtepomp van de hybride verwarming niet zo heel veel vermogen. Daardoor gebruiken de meeste mensen de cv-ketel als het buiten erg koud is en enkel de warmtepomp wanneer er niet zo heel veel warmte nodig is. Toch is er nog een andere reden om te schakelen tussen de warmtepomp en de ketel.

Stroom- en gasprijzen

Wie slim schakelt tussen verwarmen op gas of elektriciteit, bespaart kosten. De gas- en elektriciteitsprijzen lopen min of meer met elkaar in de pas, maar niet volledig. Zeker voor consumenten met een dynamisch energiecontract kunnen de verschillen aanzienlijk zijn (zie afbeelding 1). Je kunt dus flink besparen als je de juiste energiebron gebruikt. Maar hoe vergelijk je de twee met elkaar?

Afbeelding 1: dynamische stroom- en gasprijzen op 13 april 2023.

De berekening

Om een goede vergelijking te maken tussen een warmtepomp en cv-ketel, moet je naar twee zaken kijken:

  1. het rendement van je warmtepomp en gasketel,
  2. de actuele gas- en elektriciteitsprijs.

Het rendement van een moderne gasketel zit op ongeveer 100%, afhankelijk van merk en model. Dat betekent dat één kuub Nederlands aardgas 8,8 – 9,8 kWh aan warmte oplevert als je het verbrandt.

Bij warmtepompen drukken we het rendement uit met de COP, Coëfficiënt Of Performance. De COP geeft aan hoeveel warmte je uit de elektrische energie haalt die de pomp verbruikt. ​​​COP = Geleverde energie (warmte) / Verbruikte energie (elektriciteit). Een COP van 3 geeft aan dat je 3 kWh aan warmte uit 1 kWh elektriciteit haalt. Hoe hoger de COP, hoe beter dus.

De COP varieert met de temperaturen die in en uit de warmtepomp gaan. Je kunt je voorstellen dat warme buitenlucht meer hitte oplevert dan koude. En als de afgiftetemperatuur lager mag zijn, dan behaal je ook een hogere COP. Hieronder zie je een voorbeeld van de COP-curves voor een F2040-6 warmtepomp van NIBE.

COP-curve van een warmtepomp.
Afbeelding 2: COP-curve van de NIBE F2040-6.

Ok, we weten nu dat één kuub aardgas 9 – 10 kWh aan warmte oplevert m.b.v. een cv-ketel. Een warmtepomp heeft voor dezelfde warmte zo’n 2,5 – 5 kWh aan elektriciteit nodig, afhankelijk van de temperaturen en de COP-curve van jouw warmtepomp.

We kunnen dus concluderen dat stoken op elektriciteit goedkoper is wanneer één kWh stroom minder dan 2,5 keer zo duur is als één kubieke meter aardgas. Als één kWh meer dan vijf keer zo duur is dan een kuub gas, dan is stoken op aardgas goedkoper. Daartussen zit een grijs gebied, waarbij je wat meer gedetailleerde gegevens over de actuele temperaturen en COP-waarden nodig hebt om een precieze afweging te kunnen maken.

Klinkt het ingewikkeld? Zelfs goede rekenaars hebben waarschijnlijk geen tijd om de hele dag te checken wat de temperaturen en de actuele prijzen zijn om vervolgens te bepalen of ze hun warmtepomp of hun cv-ketel aan moeten zetten. Daarom hebben wij een handig hulpmiddel ontwikkeld, waarmee je in één oogopslag kunt zien wat de voordeligste manier van verwarmen is.

Gebruik onze vergelijker

In onze vergelijker kun je precies zien wanneer het voordeliger is om te verwarmen op gas of op elektriciteit. Je hoeft alleen maar in te geven waar je woont en wat de COP van je warmtepomp is en dan zie je een grafiek met het prijsverschil. (De COP-waarden vind je in de handleiding van je warmtepomp.) Handig, toch?

In de afbeelding hieronder zie je dezelfde dag als in afbeelding 1, maar nu hebben we ook de stroomprijs × 2,5 en × 5 erin getekend. Je ziet dan meteen dat het op die dag tussen elf uur ‘s ochtends en vier uur ‘s middags sowieso goedkoper was om de warmtepomp te gebruiken. Tijdens de overige uren zal het van de COP van de specifieke warmtepomp afhangen.

Je ziet ook dat je waarschijnlijk beter ‘s middags je huis kunt verwarmen dan ‘s avonds als je thuis komt. Mits je huis goed geïsoleerd is, hoef je dan waarschijnlijk de hele avond niet meer te stoken.

Afbeelding 3: vergelijking gas- en stroomprijs 13 april 2023.

We hopen dat je je voordeel kunt doen met deze vergelijker en dat je optimaal kunt profiteren van je hybride warmtepomp.

Geplaatst op

Energie opslaan in je boiler

Bert mailde ons vol enthousiasme: “Ik ben een zeer tevreden gebruiker van de EcoSwitch. Mijn boiler is getransformeerd van een energieslurper tot efficiënte energieopslag.” Kun jij dat ook, hoe doe je dat en waarom zou je dat willen? Wij leggen het uit.

Wat levert het op?

Door energie op te slaan in je boiler kun je kosten besparen. En die kosten zijn significant, want boilers zijn echte “energieslurpers”, zoals Bert schrijft. Boilers zijn echter ook goed geïsoleerd en water houdt veel warmte vast. Je hoeft dus niet per se te stoken op het moment dat je warm water nodig hebt. En daar ligt een kans.

Elektrische boilers bestaan in allerlei soorten en maten. Het energieverbruik loopt dus eveneens sterk uiteen. Voor het rekenvoorbeeld in dit artikel gaan wij uit van een jaarverbruik van 1.900 kWh. Bij een stroomprijs van €0,40/kWh kost dat dus €760 per jaar. Als je €0,15/kWh kunt besparen, dan scheelt dat elk jaar €285. Hoe kom je aan die besparing?

Gebruik dynamische stroomprijzen

Energie wordt op beurzen verhandeld. Eén van die beurzen is de EPEX SPOT (European Power Exchange). Daar wordt elektriciteit verhandeld en variëren de prijzen per uur. Deze variatie kan heel groot zijn. Onderstaande grafiek toont de prijsgeschiedenis van 12 december 2022. Je ziet dat de prijs op piekmomenten richting €0,80/kWh ging en op dalmomenten naar €0,40. Op die dag kon je dus maarliefst €0,40/kWh besparen, afhankelijk van het moment van gebruik. Dat is een besparing van 50%!

En dit is geen uitzondering. ‘s Zomers zijn er zelfs uren dat de prijs negatief is. Je krijgt dan dus geld om elektriciteit te gebruiken. De gemiddelde besparing van €0,15/kWh die we in bovenstaande paragraaf noemden, is dus heel goed haalbaar. Als je maar een dynamisch contract hebt en op de juiste momenten je stroom gebruikt. Hoe doe je dat?

Stroomprijzen op 12 december 2022
Elektriciteitsprijzen op 12 december 2022

Automatisch goedkope stroom

In het bovenstaande schema zou de boiler het beste om drie uur ‘s nachts aan moeten gaan. Maar je gaat natuurlijk niet je wekker zetten om je boiler in te schakelen, zodat je ‘s ochtends warm kunt douchen. Bovendien kan de volgende dag het goedkoopste moment gemakkelijk een paar uur eerder of later zijn, dus een vaste tijdschakelaar werkt ook niet goed.

De EcoSwitch doet dit automatisch. Deze slimme stekker haalt iedere dag de nieuwe uurprijzen van onze server en maakt dan weer een nieuw schakelschema voor de komende 24 uur. Je kunt zelf veel instellen, bijvoorbeeld dat de boiler ‘s ochtends om zeven uur opgewarmd moet zijn. Plaats de EcoSwitch tussen je stopcontact en je boiler en de rest gaat vanzelf.

Loopt je dag anders dan anders en wil je afwijken van het ingeplande schema, dan kun je de EcoSwitch eenvoudig aan of uit zetten met de hand of op je mobiel.

Wat heb je nodig om energie op te slaan in je boiler?

Een boiler natuurlijk. Een elektrische om precies te zijn. Hoe groter, hoe beter. Daarnaast heb je dus een dynamisch energiecontract nodig. Er zijn in 2022 veel aanbieders bij gekomen, dus dat is geen probleem. En tenslotte gebruik je een EcoSwitch om de boiler op het juiste moment aan en uit te zetten. De EcoSwitch vereist een wi-fiverbinding. Dus als we alles op een rijtje zetten:

  • een elektrische boiler,
  • een dynamisch energiecontract,
  • een EcoSwitch,
  • wi-fi.

Andere toepassingen

Wat met een boiler kan, kan ook met iets anders dat veel water bevat. Denk aan een zwembad, een waterbed of een aquarium. Die zijn misschien niet zo goed geïsoleerd als een boiler, maar kunnen vanwege de hoge soortelijke warmte van water toch veel energie opslaan. De capaciteit is vaak groter dan een elektrische accu. Bovendien is het goedkoper, zeker als je het opslagmedium reeds in huis hebt.

Geplaatst op

Slim energie gebruiken

De energiehuishouding van de toekomst heeft een slimme aansturing nodig. De EcoSwitch is een eerste stap om slim energie te gebruiken.

Disruptie in de energiesector

De energiesector staat op zijn kop. Door verduurzaming, decentrale opwekking en elektrificatie verandert het energiesysteem drastisch. De sancties op energie uit Rusland hebben die verandering in een stroomversnelling gebracht. Wat betekent dat voor jouw energiegebruik nu en in de toekomst?

Verduurzaming

Het aandeel groene stroom in de energiemix is de afgelopen jaren sterk gestegen (zie afbeelding 1). Dat is mooi en nodig, maar brengt ook uitdagingen met zich mee.

Percentage duurzame energie in Europa
Afbeelding 1) Duurzame energie in Europa

Eén van die uitdagingen is dat energie uit zon en wind niet altijd beschikbaar is. Het aanbod varieert dus.

Dat geldt ook voor de vraag. Zo ontstaan sterke prijsfluctuaties. Een voorbeeld daarvan zie je in afbeelding 2. De grafiek toont het prijsverloop op een zomerdag in 2022. De prijs varieert tussen €0,70/kWh en -€0,04/kWh. Ja, dat lees je goed: de prijs was gedurende enkele uren negatief!

Prijsgeschiedenis stroom augustus 2022
Afbeelding 2) Stroomprijzen op 28 augustus 2022

Decentralisatie

Steeds meer mensen hebben hun eigen zonnepanelen. Zij hebben soms elektriciteit over en kunnen dat terugleveren aan het net. Maar dat was daar eigenlijk niet voor ontworpen. Er zit wel een klein beetje flexibiliteit in, maar niet voldoende om volledige decentralisatie te accommoderen.

Elektrificatie

Vervoer, verwarming en koken gebeurt in toenemende mate elektrisch. Dat betekent dat energie die eerder door pijpleidingen ging, nu door het elektriciteitsnet moet. In Nederland is de maximumcapaciteit van dat net op veel plaatsen al bereikt. Dus ook daar zijn aanpassingen nodig.

Stroomgebruik in huis

Bovenstaande ontwikkelingen hebben gevolgen voor het stroomgebruik in huis. Variaties in vraag en aanbod zorgen voor prijsfluctuaties, terwijl decentralisatie en elektrificatie andere apparaten in huis brengen. Dat gaat niet alleen om zonnepanelen, warmtepompen en elektrische kooktoestellen, maar ook om opslag van warmte en elektriciteit in de vorm van o.a. boilers, thuisaccu’s en zwembaden.

Die combinatie is uitdagend. Als prijzen continu (sterk) variëren én je hebt de mogelijkheid om stroom op te wekken, op te slaan of te gebruiken, hoe ga je dat dan regelen? Hoe bepaal je wanneer je je boiler opstookt, je auto oplaadt of je huis koelt?

Slimme energiehuishouding

Je kunt elke dag de actuele prijzen checken en vervolgens bepalen wanneer je stroom gebruikt, opslaat of teruglevert. Dat is erg tijdrovend. Je moet dan continu de tijd in de gaten houden en allerlei apparaten in- en uitschakelen.

Gelukkig hebben we tegenwoordig computers. Daarmee kunnen we slimme regelingen bouwen en ons werk automatiseren. We spreken dan wel van een smart home grid. Zo’n systeem houdt de prijzen in de gaten, stuurt de apparaten in je huis aan, leert over hun stroomverbruik en past zich daar op aan. Ook het weerbericht en het gedrag van de bewoners kan desgewenst worden meegenomen. Zo ga je uiteindelijk slim energie gebruiken.

Daarmee valt erg veel te winnen: kostenbesparing, CO2-besparing en een betere benutting van het Nederlandse stroomnetwerk. Dat is goed voor de consument, het milieu en de samenleving.

Begin met een slimme schakelaar

Je kunt nu al beginnen om je eigen smart home grid te bouwen. Onze EcoSwitch is een slimme schakelaar, die de stroom op het juiste moment in- en uitschakelt. De EcoSwitch haalt elke dag de actuele stroomprijzen van internet en maakt een schema voor de komende 24 uur. Vervolgens wordt het verbonden apparaat uitgeschakeld als de prijs hoog is en weer ingeschakeld bij een laag tarief. Uiteraard kun je dit zelf instellen of handmatig overrulen. Lees hoe het werkt en welke toepassingen geschikt zijn voor de EcoSwitch.

Ondertussen werken wij verder aan andere slimme energieproducten, zodat we uiteindelijk met z’n allen beter met energie omgaan zonder aan comfort in te leveren.